W ubiegłym tygodniu w Muzeum im. Stanisława Fischera otwarto wystawę zatytułowaną „Synagoga, sidur, tefila”. Ekspozycję, na której można zobaczyć m.in. jak wyglądało wnętrze synagogi przygotowała Iwona Zawidzka.
Inspiracją do przygotowania wystawy stała się 65 rocznica likwidacji bocheńskiego getta, która dokonała się 2i 3 września 1943 roku. Była to akcja ostatecznego usunięcia getta, która zamknęła historię miejscowej gminy żydowskiej.
– Wystawą „Synagoga, sidur, tefila” chcemy uczcić pamięć żydów, którzy kiedyś żyli w naszym mieście, a 65 lat temu stali się ofiarami przemocy – zamknięci w getcie, mordowani na miejscu lub wywożeni do obozów zagłady i tam pozbawiani życia – mówił podczas wernisaży Jan Flasza, dyrektor bocheńskiego muzeum.
Wystawa nawiązuje także do wydarzenia z 1933 roku. Wtedy z okazji 600-lecia koronacji króla Kazimierza Wielkiego w bocheńskich kościołach oraz synagogach zorganizowano nabożeństwa modlitewne. Ekspozycja odwołując się do uroczystości kazimierzowskich, jest próbą zilustrowania niezmiernie ważnego aspektu życia religijnego wyznawców judaizmu, jakim jest modlitwa, zarówno wspólnotowa, jak i osobista.
W Bochni istniało kilka miejsc, w których modlili się Żydzi m.in.bożnica „Sącz” i „Chaduszim” przy ul Kraszewskiego, „Bobowa” przy ul. Brackiej, sale modlitewne w „czerwonej kamienicy” przy ul. Floris a także synagoga przy ul. Trudnej. Jednak do dziś nie zachował się żaden przykład wnętrza domu modlitwy wyznawców judaizmu.
W jednej z sal muzeum organizatorzy wystawy spróbowali odtworzyć wygląd wnętrza domu modlitwy. – Było to możliwe dzięki relacji Zeeva Fischlera, bochnianina, który od kilku dziesiątków lat mieszka w Izraelu. Oczywiście odtworzyliśmy to wnętrze w dużym uproszczeniu – mówiła Iwona Zawidzka podczas wernisażu. W tym pomieszczeniu zwiedzający wystawę mogą zobaczyć m.in. zwoje Tory, sukienki oraz tarcze na Pięcioksiąg Mojżeszowy oraz jady czyli wskazówki do czytania Tory a także menorę – siedmioramienny świecznik, symbol Judaizmu.
W kolejnych salach można zobaczyć zdjęcia i plany bocheńskich domów modlitwy, dokumenty z nimi związane, teksty modlitw odmawianych w synagodze. Najwięcej eksponatów prezentuje to, co jest charakterystyczne dla modlącego się człowieka m.in. teksty błogosławieństw i modlitw, tefiliny (czarne skórzane pudełeczka, w których znajdują się cztery ustępy Tory), tałes (szal w czarne i białe pasy, używany przez wyznawców judaizmu podczas modlitw), sidur (zbiór modlitw na dzień powszedni), machzor (modlitewnik na dni świąteczne), modlitewniki dla kobiet oraz obiekty związane z szabatem jak np. świeczniki, serwetka na chałę, balsaminki a także dzieła sztuki pokazujące modlitwę pojedynczych osób.
Na wystawę, oprócz obiektów będących własnością Muzeum w Bochni, złożyły się eksponaty pochodzące z Archiwum Państwowego w Krakowie. Oddział w Bochni, Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Oddział Stara Synagoga w Krakowie, Muzeum Kresów w Lubaczowie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum – Zamku w Łańcucie, Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie. Wszystkim tym instytucjom składamy serdeczne podziękowanie za użyczenie swoich zbiorów, które pozwoliły na przybliżenie świata modlitwy żydowskiej.
Wystawa potrwa do 2 listopada.
