Mariusz Palej jest jednym z czterech nowych szefów gmin po ostatnich wyborach samorządowych. Gminę Rzezawa przejął po dwóch kadencjach pracy wójta Józefa Słoniny. Jak ocenia minione 12 miesięcy, co udało się w tym czasie zrobić? O tym w naszym wywiadzie.
Paweł Michalczyk, mojaBochnia.pl: Panie wójcie, minął pierwszy rok pana kadencji. Co uważa pan za swój sukces, a co za porażkę?
Pierwszy rok kadencji minął i muszę przyznać, że bardzo szybko. Ani się nie obejrzałem, a dwanaście miesięcy minęło. Samorząd gminny bezpośrednio styka się z mieszkańcem, z jego potrzebami czy problemami. Jako wójt gminy z dużą uwagą wsłuchuję się w głos mieszkańców, szczególnie podczas bezpośrednich spotkań. Uważam ten bezpośredni kontakt z mieszkańcami za szczególnie cenny, który pozwala mi dostosować swoje działania do ich oczekiwań. W ciągu ostatniego roku udało się zrealizować następujące zadania:
– gmina przystąpiła do programu operacyjnego Pomoc Żywnościowa 2014-2020 realizowanego w porozumieniu z Bankiem Żywności w Krakowie dzięki czemu programem zostało objętych ponad 400 osób i wydano ponad 22 ton żywności; program ten będzie również kontynuowany w 2016 roku
– w ramach specjalnego programu finansowego z UE przekazaliśmy mieszkańcom gminy Rzezawa ok. 35 ton owoców oraz ok. 25 ton warzyw
– budowa II etapu sieci wodociągowej na terenie gminy Rzezawa w Dąbrówce, gdzie podjąłem ryzyko wcześniejszego wdrożenia procedury przetargowej i rozpoczęcia prac budowlanych, co pozwoliło zyskać na czasie i wykonać w przeciągu 1,5 miesiąca ok. 3 km wodociągu; otrzymaliśmy dofinansowanie 75% kosztów kwalifikowanych zadania
– rozpoczęto, zakończono i rozliczono w bieżącym roku wszystkie inwestycje, na które otrzymaliśmy dofinansowanie z UE, gdzie wartość dofinansowania wyniosła ponad 1,2 mln zł
– udało się również w tak krótkim czasie przygotować dokumentacje projektowe na np. halę widowiskowo-sportową w Jodłówce, przebudowę i rozbudowę budynku komunalnego na budynek rehabilitacji w Rzezawie, wstępny projekt podziału działek na budowę drogi gminnej dojazdowej w Jodłówce, zagospodarowania terenu służące mieszkańcom poprzez budowę placów zabaw, zielonych siłowni, kortów tenisowych, boisk wielofunkcyjnych, skateparku na terenie gminy
– otrzymaliśmy dofinansowanie do umundurowania czterech naszych jednostek OSP.
Warunki, w jakich działa samorząd czasami bywają bardzo trudne, tak pod względem finansowym, organizacyjnym jak i prawnym. Czynniki te, jak i wiele innych muszę zawsze brać pod uwagę przy podejmowaniu codziennych decyzji. Co do porażki, to uważam, że porażką każdego, który sprawuje funkcję wójta czy jakikolwiek inny urząd jest świadomość tego, że zdarzają się sytuacje, w których realia codziennego życia nie zawsze są do pogodzenia np. z przepisami prawa, że czasem wójt, nie tylko ja, postawiony jest przed faktem dokonanym i jest zmuszony do trudnych wyborów, które niekoniecznie budzą zrozumienie. Niemniej jednak w codziennym postępowaniu wychodzę z założenia, że dobro mieszkańców gminy jest najważniejsze, a praca na rzecz społeczności lokalnej przynosi mi dużo satysfakcji i zadowolenia.
Jak pan ocenia stan gminy, którą przejął pan po poprzedniku? Czy obejmując urząd miał pan świadomość wszystkiego, co wie pan dzisiaj, czy może były fakty, które zaskoczyły pana w trakcie urzędowania?
Ciągłość władzy powoduje, że niektóre decyzje podjęte przez mojego poprzednika i zapoczątkowane jeszcze w poprzedniej kadencji muszą być kontynuowane. Z niektórymi decyzjami się zgadzam, z innymi nie. Niestety, już na wstępie mojego urzędowania zmuszony byłem do zwrotu środków unijnych w wysokości ok. 325 tys. zł otrzymanych przez gminę w ramach dotacji i kwota ta może wzrosnąć, ponieważ postępowanie dalej trwa. Muszę również przyznać, że gmina zmaga się z problemem finansowania rozbudowy kanalizacji czy wodociągów. Przyjęty w poprzednich kadencjach model partycypowania mieszkańców w rozbudowie infrastruktury kanalizacyjnej i wodociągowej został zakwestionowany przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Konsekwencją tego jest to, że na dzień dzisiejszy, podejmując dalsze decyzje w tym zakresie, gmina jest niejako na rozdrożu. Z jednej strony nie można pozostać przy modelu z poprzednich kadencji, z drugiej zaś strony rozumiem potrzeby zgłaszane bezpośrednio przez mieszkańców. Rozumiem również radnych i sołtysów, którzy zabiegają o dalszą rozbudowę wodociągów i kanalizacji. Tu właśnie pojawia się problem, o którym wspominałem wcześniej. Problem, gdzie realia codziennego życia nie zgadzają się z otaczającym nas porządkiem prawnym. Dalsze prace w tym kierunku kontynuowane będą w oparciu o nowy model, który staram się właśnie wypracować.
Zapowiadał pan „zintensyfikowanie działań w skutecznych pozyskiwaniu środków unijnych”. Wiadomo, że nowa perspektywa finansowa UE jeszcze się nie rozpoczęła, niemniej co udało się zrobić w tym obszarze?
Zgadza się. Nowa perspektywa finansowa UE jeszcze się nie rozpoczęła, ale szukamy wszędzie, gdzie tylko można otrzymać dofinansowanie. Warunkiem złożenia odpowiedniego wniosku jest przygotowanie dokumentacji projektowych. Dlatego na początku swojej kadencji położyłem nacisk na przygotowanie dokumentacji projektowych i na dzień dzisiejszy mamy złożony wniosek na dofinansowanie zadania „Przebudowa i rozbudowa budynku komunalnego na budynek rehabilitacji przy ulicy Wiśniowej w Rzezawie”. Obecnie czekamy na jego rozstrzygnięcie. Nowo projektowany budynek nowoczesnej rehabilitacji jest o tyle ważny, gdyż będzie służył wszystkim mieszkańcom gminy Rzezawa i nie tylko, gdzie zabiegi będzie można wykonywać w komfortowych warunkach, jak również skróci się również czas oczekiwania na zabiegi.
Udało się nam również w bieżącym roku pozyskać środki finansowe z poprzedniego rozdania na budowę drugiego etapu wodociągu w miejscowości Dąbrówka. Otrzymałem dofinansowanie do umundurowania 4 naszych jednostek OSP, na wykonanie i wdrożenie nowej strony internetowej gminy Rzezawa z przystosowaniem dla osób niepełnosprawnych.
Pierwszym punktem pana programu jest lepsze wykorzystanie środków unijnych. Jakie wnioski zostały w ciągu minionego roku przygotowane, ile pieniędzy trafiło lub trafi do budżetu?
Rozpoczynającą się perspektywę finansową należy wykorzystać w maksymalny możliwy sposób. Jest to być może ostatnia tak duża szansa dla samorządów na pozyskanie dodatkowych środków na rozwój, np. przez dofinansowanie zadań inwestycyjnych. W bieżącym roku, w Urzędzie Gminy Rzezawa dokonałem uaktualnienia struktury organizacyjnej, zaktualizowaliśmy zakresy czynności pracowników. Już na początku mojego urzędowania została zatrudniona osoba, która w swoim zakresie zajmuje się właśnie pozyskaniem środków unijnych.
W celu jak najlepszego przygotowania się do pozyskania środków zewnętrznych została opracowana przez pracowników urzędu gminy i przyjęta stosowaną uchwałą Rady Gminy Rzezawa strategia rozwoju. Zawarte w niej cele strategiczne determinują działania całego samorządu w nowej perspektywie finansowej.
Uważam, że należy korzystać z każdej nadarzającej się okazji na pozyskanie dodatkowych środków, stąd stałe monitorowanie wszelkich naborów, uczestnictwo pracowników w szkoleniach, forach czy konferencjach. Podczas pierwszego roku sprawowania funkcji wójta, w ramach posiadanych środków, udało mi się opracować szereg projektów, dzięki którym będziemy mogli aplikować o środki zewnętrzne. Wspomnę tu o modernizacji budynku komunalnego, do którego zamierzam przenieść rehabilitację, gdyż budynek, w którym się teraz mieści, nie spełnia dzisiejszych standardów. Udało się opracować szereg dokumentacji związanych z rozwojem sportu na terenie gminy Rzezawa. W przyszłym roku budżetowym planuję uaktualnić dokumentacje związane z rozbudową kanalizacji i wodociągów. Z posiadanych informacji wynika, że nabory wniosków o środki zewnętrzne na zadania związane budową wspomnianej infrastruktury rozpoczną się dopiero w IV kwartale 2016 r. stąd teraz jest czas na aktualizację tej dokumentacji i kosztorysów czy też sporządzenie nowych. Działania te pozwolą na to aby gmina mogła aplikować o ośrodki zewnętrzne.
Wykonując budżet tegoroczny byłem niejako związany budżetem, który przygotowany został jeszcze przez poprzednią ekipę. Niemniej jednak, udało się wygospodarować środki, aby można było przygotować dokumentację w zakresie budynku rehabilitacji, sali gimnastyczna w Jodłówce, placów zabaw, zielonych siłowni, obiektów sportowych. Udało się nam pozyskać środki na wykonanie i wdrożenie nowej strony internetowej Gminy Rzezawa przystosowanej dla osób niepełnosprawnych. Prace nad nową stroną aktualnie się toczą i mamy nadzieje, że z nowym rokiem zostanie ona uruchomiona. Wpłynęły lub są w drodze środki na realizację zadań związanych m.in. z FOGR-ami, budową wodociągu i kanalizacji.
Zwracał pan uwagę na niezadowalający stan dróg oraz infrastruktury wodociągowej, kanalizacyjnej. Co udało się zrobić w tym obszarze?
Myślę, że stan infrastruktury, szczególnie drogowej to bolączka większości gmin. W tym temacie mamy wiele do zrobienia. W tym roku udało się poprawić stan dróg gminnych w ramach środków własnych jak i środków wyodrębnionych w ramach funduszu sołeckiego. Gmina Rzezawa również dofinansowała w bieżącym roku remont i modernizację dróg i chodników powiatowych na kwotę ponad 535 tys. zł. Otrzymała dotację ze środków budżetu województwa na modernizację dróg dojazdowych do gruntów rolnych. Ze swej strony deklaruję, że w kolejnych latach nadal będą przeznaczane stosowne środki w ramach bieżącego utrzymania dróg jak i na budowę nowej infrastruktury. Pierwsze kroki w tym temacie zostały podjęte np. w ramach przedłużenia ulicy Zielonej w kierunku Jodłówki. Jest to proces długi i wymagający licznych uzgodnień, niemniej bez tego żadna inwestycja nie mogła by się rozpocząć. Tak jak w przypadku pozostałej infrastruktury będę nadal starał się pozyskać środki z zewnątrz np. z budżetu państwa w ramach tzw. „powodziówki” czy FOGR-ów. Jeżeli zaś chodzi o infrastrukturę kanalizacyjną to gminę Rzezawa, oprócz rozbudowy sieci kanalizacyjnych i wodociągowych, czeka modernizacja oczyszczalni ścieków w Borku. Oczyszczalnia na dzień dzisiejszy jest bardzo uciążliwa dla okolicznych mieszkańców. Szacunkowy koszt jej modernizacji wynosi około 3 mln złotych. Potrzeb w zakresie dróg, wodociągów i kanalizacji jest wiele. Poza budową nowych sieci pozostaje bieżąca konserwacja i utrzymanie, które przy tak szerokiej sieci generuje bardzo duże koszty. Orientacyjna wartość wykonania sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i modernizacji oczyszczalni ścieków na terenach północnych gminy wynosi około 28 mln zł.
Zapowiadał pan również inwestycje w oświatę: remonty placówek, budowę parkingów i boisk przyszkolnych, placów zabaw. Wspominał pan też o potrzebie współpracy z parafiami w kształtowaniu młodych charakterów. W jakiej części zapowiedzi zostały bądź są realizowane?
W zakresie budowy infrastruktury sportowej jest wiele do zrobienia. Myślę tutaj o kontynuacji budowy sali gimnastycznej w Okulicach. Muszę tu także wspomnieć o bardzo potrzebnej inwestycji w zakresie budowy hali widowisko-sportowej w Jodłówce. W tym momencie jesteśmy na etapie uzyskania pozwolenia na budowę. W bieżącym roku udało się również zaprojektować kompleks sportowy w Rzezawie przy boisku sportowym, zagospodarować teren w obiekty sportowe przy Szkole Podstawowej w Borku. Jest to kompleks boisk i kortów tenisowych w wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Udało się ponadto zaprojektować liczne place zabaw i zielone siłownie na terenie gminy. Mając w ręku gotowe projekty można będzie szukać dofinansowania na ich budowę. W moim autorskim projekcie budżetu na 2016 rok przewidziałem wiele inwestycji nie tylko sportowych, rekreacyjnych, ale również bezpieczeństwa mieszkańców i tutaj planuję wykonać dokumentację projektową na zadanie „Odcinkowa regulacja Potoku Jodłowskiego”. Decyzje w jakim kształcie będą wykonywane zadania pozostają obecnie w gestii radnych, którzy będą uchwalać budżet na 2016 rok.
W lipcu 2015 roku w parafii Okulice odbyło się Spotkanie Młodych „SMS”- Strefa Młodych Serc, gdzie gmina pomogła w zakwaterowaniu ponad 120 uczestników w szkołach na terenie gminy.
Pragnę nadmienić, iż w czerwcu br. zorganizowaliśmy I Międzynarodowy Turniej Piłki Nożnej Juniorów, gdzie rywalizowały 4 drużyny: z Włoch, Słowacji, Nowego Wiśnicza, a także Reprezentacja Gminy Rzezawa.
Zapowiadał pan zwiększenie liczby lekarzy, w tym specjalistów, w gminie. Czy mieszkańcy mogą już odczuć poprawę?
Wprowadziliśmy możliwość rejestracji przez internet, telefon lub osobiście. W nowym roku zostaną wprowadzone dodatkowe świadczenia z zakresu medycyny pracy przy SPG ZOZ w Rzezawie, gdzie zakłady pracy będą mogły na miejscu skorzystać z tych usług.
Tak jak wspomniałem wcześniej, planuję przebudować i rozbudować budynek komunalny, który znajduje się przy ośrodku zdrowia na budynek rehabilitacji. Będzie to kompleks budynków służby zdrowia służący wszystkim mieszkańcom również przystosowany dla osób niepełnosprawnych i myślę, że to też będzie naszym atutem, iż w jednym miejscu będą przyjmowani mieszkańcy.
Pana program obejmował też „nowoczesną i sprawną administrację”, czyli profesjonalną obsługę klientów urzędu, a także możliwość załatwiania spraw przez internet. Co zmieniło się w ciągu minionego roku?
Sprawy związane z nowoczesną administracją są dla mnie niezwykle ważne. Wymóg naszych czasów to możliwość załatwiania jak największej liczby spraw przez internet. Na dzień dzisiejszy planuję aplikować o środki w ramach poddziałania 2.1.1 Elektroniczna administracja. Jeżeli uda się pozyskać środki, w ramach tego projektu chciałbym wprowadzić jak największą liczbę e-usług, w tym elektroniczny obieg dokumentów, formularze elektroniczne, poprawi bezpieczeństwo teleinformatyczne. Chciałbym również wprowadzić możliwość płatności elektronicznych, tak aby mieszkaniec mógł samodzielnie, w kapciach i z herbatą w ręku sprawdzić w domu np. stan konta podatkowego i dokonać zdalnej płatności. Jeżeli zaś chodzi o obsługę klientów to wyznaję zasadę, że im lepiej wykształcony i kompetentny pracownik, tym lepsza jakość obsługi mieszkańca. Kierując się więc tą zasadą, pracownicy uczestniczą w licznych szkoleniach. Został wprowadzony dla każdego pracownika dostęp do systemu informacji prawnej. Ponadto pracownicy maa możliwość skorzystania z obsługi prawnej, którą na potrzeby urzędu prowadzą dwie kancelarie prawne. Wspomnę tutaj, że mieszkańcy również korzystają z pomocy prawnej w urzędzie. Obsługa ta wykonywana jest dla nich bezpłatnie.
Bolączką Urzędu Gminy w Rzezawie są warunki lokalowe. Urząd jest bardzo mały i niedostosowany dla osób niepełnosprawnych. Mam świadomość tego, że np. warunki lokalowe pracowników Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej są trudne. Jest tam załatwiana duża liczba spraw, które często są bardzo skomplikowane i w delikatnej materii. Mam plan jak to rozwiązać, jednak na dzień dzisiejszy pracownicy muszą radzić sobie tak jak do tej pory. Przede wszystkim w budynku jest bardzo ciasno. Widać to szczególnie gdy przyjmuje interesantów leśniczy lub gdy jest okres płatności podatków czy opłaty za odpady komunalne. Niemniej jednak udało się wygospodarować miejsce, w którym nasi najmniejsi mieszkańcy podczas wizyty w urzędzie mogą dać upust swoim talentom plastycznym.
Jak wygląda współpraca z władzami powiatu i województwa? Czy relacje pomiędzy samorządowcami przekładają się na planowane w gminie inwestycje?
Musze przyznać, że współpraca z pozostałymi szczeblami samorządu układa się bardzo dobrze. O ile współpraca z samorządem województwa ogranicza się do niewielu płaszczyzn, o tyle współpraca z powiatem odbywa się niemal codziennie. Uważam zgodne współdziałanie za jedną z podstaw sprawnego działania na rzecz naszych mieszkańców. Realizując wspólne zadania, jak chociażby budowa dróg czy chodników, można uzyskać dużo lepszy efekt niż działanie w pojedynkę. Widzę zrozumienie w tym zakresie we władzach powiatu i życzę sobie i nam wszystkim aby zgodne działanie trwało nadal i przynosiło wymierne efekty.
Dziękuję za rozmowę.
