W ramach obchodów rocznicy wybuchu II WŚ bocheńskie muzeum zorganizowało Czwartkowy Wieczór Pamięci, poświęcony mało znanemu epizodowi wojny – pociągom pancernym. Czy słyszałeś już coś na ten temat?
W ubiegły czwartek (3 września) o godz. 17.30 w muzeum im. Stanisława Fishera odbył się Czwartkowy Wieczór Pamięci. Słuchacze zgromadzeni w Sali Portretowej mogli dowiedzieć się od Piotra Wilkosza – historyka, muzealnika, pracownika Działu Militariów Muzeum Narodowego w Krakowie o roli pociągów pancernych używanych przez Wojsko Polskie.
Charakter działań wojennych polsko-ukraińskich i polsko-sowieckich w latach 1918-1920, a także w lll Powstaniu Śląskim, sprawił, że bardzo ważnym środkiem walki stały się pociągi pancerne. Pociągi należące do Wojska Polskiego były bardzo różne: od zaawansowanych pod względem konstrukcji i znacznej sprawności bojowej, po całkowicie improwizowane, gdzie opancerzeniem był beton, blacha kotłowa lub szyny kolejowe nakładane na parowóz i wagony.
W skład pociągu pancernego wchodziły: 1 parowóz pancerny, 2 platformy, 2 wagony artyleryjskie, 1 wagon szturmowy, wagony dowodzenia, wagony piechoty, skład gospodarczy.
Na mocy rozkazu wydanego 17 października przez Sztab Generalny WP nastąpiło przejście ze stanu wojennego w pokojowy, pociągi przekazano do jednostek wojsk kolejowych, a sprzęt oddano do dyspozycji PKP. Wiosną 1928 roku wydzielono z 1 Pułku Saperów Kolejowych w Krakowie kadrę i sprzęt tworząc 2 Dywizjon Pociągów Pancernych, stacjonujący w pobliskich Niepołomicach.
W skład 2 Dywizjonu P.P. wchodziły pociągi : nr 5 „Śmiały”, nr 6 „Groźny”, nr 7 „Piłsudczyk”, nr 8 „Stefan Czarnecki”, nr 9 „Pierwszy Marszałek” lub „Marszałek”, nr 10 „Bartosz Głowacki” oraz kilka wagonów bojowych, opancerzone oraz „czarne” lokomotywy.
Na bocznicy w Niepołomicach, ze względu na jej niewielką powierzchnię stacjonował tylko pociąg „Piłsudczyk”, jego skład gospodarczy i drezyna „Tatra”. Bocznica została rozbudowana w latach trzydziestych, zbudowano warsztaty, koszary dla załogi pociągu pancernego i kompanii drezyn.
Pociągi pancerne brały również udział w walkach w prowadzonych w początkach września. Uczestnicy spotkania mogli zobaczyć trasy, jakie wtedy pokonywali żelaźni żołnierze i dowiedzieć się o ich roli odegranej na scenie wojennej w pierwszych dniach jej trwania.
Po wykładzie między słuchaczami a historykiem wywiązała się żywa dyskusja na temat pociągów pancernych i ich losów wojennych. Uczestnicy spotkania mogli zabrać ze sobą na pamiątkę specjalną broszurę zatytułowaną : „2 Dywizjon Pociągów Pancernych 1928-1939”.
