Aż 213 – dokładnie tyle przysmaków z Małopolski znajduje się dziś na liście produktów tradycyjnych prowadzonej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Już wkrótce lista ta będzie mogła powiększyć się o kolejne specjały rekomendowane przez Małopolską Radę ds. Produktów Tradycyjnych i Dziedzictwa Kulinarnego, której przewodniczy wicemarszałek Wojciech Kozak. Wśród nich jest m.in. kiełbasa i szołdra z Rajbrotu, a także szynka lipnicka i chleb swojski bobowski.
Małopolska to region o wyjątkowej tradycji kulinarnej. Dziś na ministerialnej liście mamy już ponad 200 produktów tradycyjnych, co daje nam drugie miejsce w Polsce. Z kolei wśród produktów regionalnych jesteśmy liderami w skali kraju – 12 z 40 smakołyków pochodzi właśnie z Małopolski. Te wyniki to zasługa małopolskich producentów, którzy dokładają wszelkich starać, by ich produkty były zawsze jak najwyższej jakości – mówi wicemarszałek Wojciech Kozak.
Doskonale wiemy, że Małopolska to nie tylko dziedzictwo kulturowe, to także ogromne dziedzictwo kulinarne. Jest to zasługa wielu lokalnych produktów, które są niekwestionowaną wizytówką naszego województwa. Teraz na listę produktów tradycyjnych mają szansę dołączyć kolejne. Małopolska Rada ds. Produktów Tradycyjnych i Dziedzictwa Kulinarnego zarekomendowała ich wpis na tę listę. Ostateczną decyzję podejmie jednak minister rolnictwa.
Cztery z rekomendowanych smakołyków produkuje firma Bacówka Towary Tradycyjne z Rajbrotu, która dokłada wszelkich starań, by receptura i proces produkcji, jak również charakter specjałów, które tu powstają, pozostawały w zgodzie z dawnymi przepisami. W tym właśnie kryje się tajemnica ich doskonałego smaku.
Wieś, w której produkowane są smakołyki, jest położona w dolinie rzeki Uszwicy w powiecie bocheńskim, w gminie Lipnica Murowana. Jej rolniczy charakter, oddalenie od miasta oraz specyficzny mikroklimat panujący w regionie Pogórza Wiśnickiego, wolny jest od zanieczyszczeń przemysłowych. Stąd też wyjątkowość produktów pochodzących z tego rejonu.
W Rajbrocie wielu mieszkańców trudni się hodowlą trzody chlewnej. Także producent szołdry, kiełbasy swojej, kiełbasianki z Rajbrotu i szynki lipnickiej do ich wyrobu wykorzystuje tylko wyhodowane we własnych gospodarstwach tuczniki.
Proces i metoda wytwarzania tych produktów nie uległ zmianie na przestrzeni kilkudziesięciu lat. Od początku dbano o to, by były one sporządzone z najwyższej jakości mięsa. Stosowana w zakładzie metoda wytwarzania obydwu specjałów jest przekazywana w formie ustnej kolejnym pokoleniom. Charakteryzuje je niepowtarzalny i niezmienny od lat smak i aromat. Wzorem minionych epok szołdra i szynka lipnicka królują na stołach w wielu polskich domach, zwłaszcza podczas ważnych uroczystości rodzinnych, świąt Bożego Narodzenia czy Wielkanocy.
Sposób produkcji, receptura, a przede wszystkim smak i aromat kiełbasy swojej z Rajbrotu przez lata nie uległy zmianie. Lokalni mieszkańcy utożsamiają jej smak, z tym zapamiętanym z dzieciństwa. Sprawdzone składniki, proporcje oraz sposób wytwarzania jest kultywowany i przekazywany z pokolenia na pokolenie. To wszystko sprawia, że kiełbasa swoja podbija podniebienia smakoszy w kraju i za granicą.
Z kolei kiełbasianka z Rajbrotu to nic innego jak farsz kiełbasiany, poddany obróbce termicznej i zamknięty szczelnie w słoiku. Przed laty, taki sposób przechowywania farszu, był najlepszym sposobem konserwacji. Dziś, pomimo upływu czasu i mechanizacji, możemy cieszyć się nadal jej doskonałym smakiem, dzięki zachowaniu tych samych, co przed laty, receptur.
Nowi członkowie Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Małopolska
Podczas spotkania Rady ds. Produktów Tradycyjnych i Dziedzictwa Kulinarnego zarekomendowano odnowienie członkostwa w Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Małopolska, o które starało się 22 producentów naturalnych i ekologicznych produktów, charakterystycznych dla naszego regionu. Swoje członkostwo w sieci chcą kontynuować następujący producenci:
• PPUH Tłocznia Maurer, Krzysztof Maurer
• Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Limanowej
• Tłocznia Owoców „Pawłowski” Antoni Maciej Pawłowski
• Gospodarswto Pasieczne Sądecki Bartnik Sp. z o. o. – Restauracja Bartna Chata
• Pstrąg Ojcowski Magdalena Węgiel
• Winnica Zadora
• Gawor – Produkcja Wędlin Jakość i Tradycja Szczepan Gawor
• Agro-Wit Agnieszka Malinowska
• Przetwórstwo Mięsne „Płatek” sp. j.
• Gospodarstwo Pasieczne „Pasieka u Kiejdów”
• Kopalnia Soli „Wieliczka” S.A.
• Obiekt pasterski „Bacówka u Jancoka”
• Rzepka Janina – Firma Produkcyjno-Handlowo-Usługowa
• Gospodarstwo Ekologiczne Teresa i Andrzej Filipowicz
• Fabryka Pasji Celka Ewelina Morys (Schronisko Dobrych Myśli)
• Chatka Włóczykija Gospodarstwo Agroturystyczne Adama Gancarka
• Firma Produkcyjno-Handlowo-Usługowa SPIŻARNIA DOLINY KARPIA s.c.
• Gospodarstwo Pasieczne Beskidzka Barć
• Minerale – Miernik sp. j.
• Uzdrowisko Wysowa S.A
• Eko-Agroturystyczne Gospodarstwo Rolne Janiny i Bolesława Bobaków
• Gospodarstwo Rolne Kochniarczyk Zbigniew
Ponadto do Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Małopolska ma szansę dołączyć dwóch nowych członków:
• Obiekt pasterski Bacówka „U Kazka”
• Obiekt pasterki Bacówka „Nowiny”
Decyzję o kontynuacji członkostwa w Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Małopolska oraz o przyjęciu w jej szeregi nowych członków podejmie Zarząd Województwa Małopolskiego.
Przypomnijmy, że Sieć Dziedzictwa Kulinarnego Małopolska ma na celu przede wszystkim promocję żywności naturalnej (tradycyjnej, lokalnej, regionalnej, ekologicznej). Od lipca 2014 roku Małopolska jest częścią Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego (ESRDzK), która istnieje od 1995 r. Skupia producentów, przetwórców, restauratorów, sprzedawców z poszczególnych regionów Europy, ma też na celu zachowanie i rozwój tradycji kulinarnych, charakterystycznych dla regionów. Regionalne Dziedzictwo Kulinarne można traktować jako specyficzny „znak jakości” dla żywności lokalnej, ekologicznej, naturalnej, tradycyjnej i regionalnej.
Informacja i zdjęcia nadesłane/ Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego
