Eklektyzm występuje w wielu dziedzinach i zawsze oznacza proces łączenia zróżnicowanych, zaskakujących i inspirujących elementów, teorii czy pojęć. W sztuce użytkowej, do jakiej należy projektowanie wnętrz, eklektyzm polega na kompilacji elementów pochodzących z różnych epok, stylów oraz kierunków artystycznych.
Eklektyzm we wnętrzarstwie
Styl eklektyczny upodobali sobie szczególnie mieszkańcy środkowej Europy, propagowali go artyści w Niemczech, dawnej Polski, Austro-Węgrach czy Rosji. W innych europejskich państwach styl eklektyczny nabierał silniejszego i bardziej spójnego wyrazu, zamieniał się w styl Napoleona III czy styl wiktoriański. Historycy rozwój tych wnętrzarskich trendów łączą z tworzeniem się i umacnianiem na drabinie społecznej mieszczaństwa, które poszukiwało własnych środków wyrazu i reprezentacyjności.
Eklektyzm najsilniej reprezentowany jest przez meble, charakteryzujące się ogromną różnorodnością, sięgającą idei romantyzmu, ideologii narodowych czy kulturowych korzeni poszczególnych narodowości. Historyzm, tak istotny w wielu państwach, szczególnie tych powstających z zapomnienia, przywoływał dawne osiągnięcia architektury i za sprawą neogotyku, neorokoka, neorenesansu czy neobaroku.
Współczesny eklektyzm nostalgiczny w salonie
Umiejętność łączenia mebli i przedmiotów codziennego użytku w taki sposób, by powstał styl eklektyczny, wbrew pozorom, nie należy do łatwych. Dlaczego? Ponieważ bez zachowania określonej koncepcji wnętrze może łatwo zamienić się w chaos aranżacyjny. Wszak styl eklektyczny polega na łączeniu mebli z różnych światów.
Aby zachować swojego rodzaju dyscyplinę w aranżowaniu salonu w stylu eklektycznym warto zdefiniować motyw przewodni wnętrza, którym może być określona kolorystyka, nadrzędny materiał, tekstura czy odwołanie się do ściśle określonego okresu historycznego. Inspiracją do tworzenia stylu eklektycznego mogą być pamiątki z podróży czy mebel otrzymany w spadku.
Innym sposobem na harmonijne kompilowanie wystroju wnętrze jest świadome łączenie charakterystycznych cech np. dwóch stylów. Orientalne pamiątki z podróży wspaniale komponują się ze stylem nowoczesnym czy też nowoczesną stylizacją odwołującą się tylko do orientu.
Organizacja przestrzeni wokół dawnego mebla
Ciekawym sposobem na eklektyzm jest aranżacja przestrzeni wokół jednego wyjątkowego mebla. Może to być np. gdański kredens, drewniany stół na toczonych nogach, ozdobna serwantka czy unikatowa komoda. Do nich dobiera się pozostałe meble jak nowoczesne narożniki z funkcją spania, a im dłuższa jest odległość pomiędzy elementami tym większa pomiędzy nimi powinna być odległość w czasie.
W projektowaniu stylu eklektycznego stosuje się często zasadę 60:30:10% lub 70:20:10%. Przy czym uznaje się, że pierwsza wartość to podstawa danego stylu, pozostałe natomiast mają go tylko uzupełnić. Stosując tę metodę łatwiej jest zachować w ryzach wyobraźnię i utrzymać narzucony sobie styl.
Tkaniny w stylu eklektycznym
Niezwykle istotne dla pracy ze stylem eklektycznym jest właściwy dobór tkanin. Tu bardzo łatwo popełnić błąd w przeświadczeniu, że dawne meble tapicerowane powinny być barwne i wzorzyste. Zdecydowanie łatwiej utrzymać się w ryzach stylu poprzez wymianę tkanin w meblach tapicerowanych na monochromatyczne i jasne. Zwykle stylowe meble z ornamentami narzucają wrażenie obfitości, dlatego dobrym i łagodnym łącznikiem pomiędzy nimi a pozostałym elementami wystroju jest jednobarwna tkanina. Zasada ta dotyczy również doboru firan i zasłon, które z uwagi na swoją powierzchnię dominują w przestrzeni.
