Mijają 93 lata od chwili, gdy Polska po 123 latach niebytu na mapach Europy znów na nie powróciła. Jednym z miast, w których władza z rąk Austriaków została przejęta najwcześniej, jest Bochnia.
24 października 1795 nastąpił III rozbiór Rzeczypospolitej. Bochnia znalazła się pod zaborem austriackim. Niewola trwała przez 123 lata aż do roku 1918. W Bochni wolność odzyskano wcześniej niż to przyjmuje się w skali całego kraju, bo już na przełomie października i listopada. Toczy się dzisiaj spory, czy Tarnów, czy Kraków, czy Zakopane, ale to wszystko działo się tak naprawdę w ciągu jednego dnia, można nawet powiedzieć godzin – mówi Jan Flasza, dyrektor Muzeum im. Stanisława Fischera.
Od 1917 r. w Bochni istniała Polska Organizacja Wojskowa, której członkowie przysłużyli się w sprawie niepodległości. Manifestacja społeczności bocheńskiej miała miejsce wieczorem 31 października 1918 r. 1 listopada kpt. Jerzy Dobrodzicki, który przybył z Krakowa, przejął z rąk austriackiego dowódcy dowodzenie nad 32. batalionem. Z perspektywy historycznej był to moment przełomowy.
Pełne odzyskanie niepodległości w Bochni było kwestią kilku kolejnych tygodni. Pierwsze posiedzenie rady miejskiej miało miejsce w grudniu 1918 r., niedługo później z Bochni wyruszyli ochotnicy do walk o Przemyśl i Lwów.
Bohaterów walk o niepodległość w latach 1914-1920 upamiętnia w Bochni pomnik, umiejscowiony przy skrzyżowaniu ulic Regis i Konstytucji 3 Maja. Niewiele dalej w kierunku Rynku znajduje się pomnik gen. Leopolda Okulickiego. On również miał spore zasługi w walce o niepodległość.
